"Ja, pakt de illegale markt aan, maar niet ten koste van de legale winkeliers"
Perstablo en Prodipresse, de beroepsfederaties voor perswinkels, zijn het beu. De recente aankondiging van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke om nu misschien ook alle smaken van vapes te verbieden, slaat nergens op en is het zoveelste bewijs van een totaal gebrek aan visie en beleid.
April 24, 2025
.jpg)
De aanleiding – de Pano-reportage van gisteren – bracht schrijnende toestanden aan het licht, maar het ging hier over illegale producten, vaak geproduceerd buiten Europa – China en andere Aziatische landen - en ingevoerd zonder controle. Dit zijn producten die nooit in een wettelijk gereguleerd kanaal thuishoren. En toch kiest de minister ervoor om de legale handelaars opnieuw te treffen, terwijl hij de illegale markt – die hij zélf erkent als bloeiend – ongemoeid laat.
"Wij, als sector, kaarten dit probleem al jaren aan. We waarschuwen al lang voor de gevaren van een florerende grijze en zwarte markt. Maar onze signalen werden steevast genegeerd. In plaats van samen te werken aan handhaving en regulering, kiest de minister ervoor om de laatste spelers die zich wél aan de regels houden, over de kling te jagen. Ja, pakt de illegale markt aan, maar niet ten koste van de legale winkeliers." - Yannick Gyssens, voorzitter Perstablo.
Wat vaak onderbelicht blijft, is dat het legale circuit enkel vapes aanbiedt die voldoen aan de strenge Belgische wetgeving. Die producten worden voorafgaand aan hun commercialisatie beoordeeld en geregistreerd, en er is dus volledige transparantie over de samenstelling en functionaliteiten. De overheid weet perfect welke producten er in de legale vapes zitten omdat die volledig conform de wetgeving zijn. Die vapes kunnen door de overheid ook perfect gecontroleerd worden. In tegenstelling tot de illegale markt, waar geen enkele controle is op ingrediënten of kwaliteit.
"Bovendien worden consumenten vandaag niet geïnformeerd over vape producten. Er is geen duidelijkheid over wat legaal is en wat niet, waardoor mensen geen enkel houvast hebben om een bewuste en veilige keuze te maken. Gevolg? Als ze in een winkel zijn of ze kopen online, kennen ze niet het verschil tussen een legaal of illegaal product." - Yannick Gyssens, voorzitter Perstablo.
De realiteit is eenvoudig:
- Nicotinezakjes en wegwerpvapes zijn reeds verboden.
- En toch gaan ze elke dag nog massaal over de toonbank via postpakketjes.
- De overheid kijkt toe, zonder greep op de situatie.
Meer nog: intussen worden er handeltjes opgezet, waarbij ze illegale vapes via Snapchat, Instagram en andere onlinekanalen verhandelen – vaak aangekocht via buitenlandse websites of zelfs via bepaalde shops die de wetgeving niet naleven (zoals in de reportage te zien was). Deze illegale circuits ontsnappen volledig aan toezicht en brengen ernstige risico’s met zich mee. Terwijl de overheid de legale sector aan banden legt, breiden deze ongecontroleerde netwerken zich ongestoord uit.
Toch is de sector niet doof voor de bezorgdheden die leven rond het gebruik van nieuwe nicotineproducten, zeker onder jongeren. Daarom hebben Perstablo en Prodipresse de voorbije jaren bewust geïnvesteerd in verantwoord verkoopgedrag en duidelijke richtlijnen voor hun sector. Zo richtten we B18 op – een kwaliteitslabel voor perswinkels die inzetten op veilige verkoop – en lanceerden we de PASSage, een slim toestel dat helpt bij leeftijdscontrole.
Wij zijn dan ook volledig bereid om samen te werken aan oplossingen die wél werken. Een effectief gezondheidsbeleid vraagt geen veralgemeende verboden, maar een genuanceerde aanpak waarbij legale, gereguleerde verkoopkanalen deel uitmaken van de oplossing, niet van het probleem.
"Een smaakverbod zoals de minister het voor ogen heeft, zal geen enkel probleem oplossen. Integendeel: ze zullen de illegale netwerken versterken, en de legitieme sector kapotmaken. Perstablo en Prodipresse, eisen onmiddellijke dialoog en een beleid dat gebaseerd is op feiten. Het wordt tijd dat er geluisterd wordt naar de sector die elke dag opnieuw jongeren beschermt, consumenten correct informeert en de wet respecteert." - Xavier Deville, voorzitter Prodipresse.
