Beroep van tandarts al lang geen mannelijke aangelegenheid meer
Steeds meer vrouwen worden tandarts
March 12, 2023
België telt steeds meer vrouwelijke tandartsen, zowel binnen de algemene tandheelkunde als binnen de specialisaties. Daarmee zet de trend van de vervrouwelijking van het beroep zich verder. De Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen (VBT) spreekt over een merkbare evolutie binnen een beroep dat decennialang vooral een mannelijke aangelegenheid was en een weerspiegeling vindt in zo goed als alle medische beroepen.
Wie vroeger tandarts was, was vooral mannelijk en had binnen de familie, vaak binnen het gezin, al een tandarts. De zoon ging werken in de praktijk van zijn vader, en zou hem ook opvolgen. Deze trend zorgde ervoor dat tandartsen vroeger vooral mannen waren. Hierdoor kreeg het beroep de stempel een mannenberoep te zijn.
Vandaag is dat niet meer het geval. Integendeel. Wie vandaag een tandarts bezoekt, heeft meer kans dat hij of zij een vrouwelijke tandarts raadpleegt dan een mannelijke. Van de in totaal 10.868 totaliteit van Belgische tandartsen, specialisten meegeteld, is meer dan de helft een vrouw, dat blijkt uit cijfers van de Federale Overheidsdienst Gezondheid en is ook het aanvoelen van de VBT.
VBT spreekt over positief effect
Een goede zaak vindt de Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen. “Het cliché dat tandartsen een mannenberoep is, geldt vandaag niet meer. In de beginjaren van de geneeskunde was het verboden om als vrouw zo een opleiding te volgen. Het is pas sinds de democratisering van het Belgische Hoger Onderwijs in 1954 dat jonge vrouwen hun weg vonden naar hogere studies”, weet Karine Siegers van de VBT.
Volgens diezelfde cijfers telde België eind 2021 met 4.793 iets meer mannelijke algemene tandartsen en 4.719 dan vrouwelijke. Een licht mannelijk overwicht dat de komende jaren naar alle waarschijnlijkheid zal worden weggewerkt. Tellen we de specialisaties hier ook nog bij, dan is dat mannelijk overwicht nu al weg. Met specialisaties tellen we 5.191 mannelijke tandartsen tegenover 5.355 vrouwelijke op 31 december 2021, volgens de Federale Overheidsdienst Gezondheid. Dat verschil zal de komende jaren nog toenemen omdat het aandeel vrouwelijke studenten voor tandarts hoger ligt dan mannelijke, namelijk 204 tegenover 131.
Balans werk/privé
Naast democratisering van het hoger onderwijs, ziet Siegers nog enkele andere verklaringen voor het stijgend aantal vrouwelijke tandartsen. “In tegenstelling tot heel wat andere medische beroepen, heb je als tandarts redelijk vaste uren die je bovendien zelf kan invullen. Dat zorgt ervoor dat je een goede balans hebt tussen werk en privé. Werk je in een groepspraktijk, dan heb je ook de mogelijkheid om niet fulltime te werken waardoor er meer tijd kan gaan naar het gezin.”
Dat zou een verklaring kunnen zijn waarom zoveel vrouwen kiezen voor een specialisatie orthodontie en parodontologie. Wie in een tweede lijn zit, werkt enkel met doorverwijzingen waardoor werkuren min of meer regelbaar zijn.
“Bovendien zorgen meer vrouwen in het beroep ervoor dat zij ook als rolmodel gezien kunnen worden door jonge meisjes die ze behandelen. Dat zorgt voor een domino-effect en zorgt ervoor dat het beroep ook als aantrekkelijk en interessant gezien wordt waardoor jonge vrouwen misschien gestimuleerd worden om ook voor het beroep te gaan”, vult Siegers aan.
Gevolgen voor patiënten
Maar heeft de vervrouwelijking van het tandartsenberoep ook een invloed op de patiënt? Qua kwaliteit van de zorg zal een mannelijke arts net even goed zijn als een vrouwelijke en omgekeerd. De manier van aanpak kan wel verschillen. “Over het algemeen kunnen we stellen dat vrouwen misschien iets zachter zijn in hun aanpak en beter luisteren naar de patiënt. Maar dat is een algemene veronderstelling die niet wetenschappelijk bewezen is. Het feit dat er meer vrouwelijke tandartsen zijn, is vooral een goede zaak voor het beroep zelf. Een goede verhouding tussen man en vrouw is altijd beter dan wanneer het overwicht helt naar een bepaalde richting, of dat nu voornamelijk mannelijk is, dan wel vrouwelijk”, besluit Siegers.
Leuk weetje
De Amerikaanse Lucy Hobbs Taylor (1833-1910) behaalde in 1866 haar tandartsendiploma en was daarmee de eerste vrouw die officieel tandarts werd. In Kansas had ze samen met haar een man een tandartsenpraktijk. Nadat haar man stierf in 1886, focuste ze zich meer op politiek en vrouwenactivisme. Ze vocht voor gelijke vrouwenrechten in de medische sector.
